فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 12، شماره 3، پاییز 98 ، شماره پی در پی 45

مؤلفه های تصویر در غزل دفاع مقدس

صفحه (175 - 194)
محسن ذوالفقاری(نویسنده مسئول)، آمنه رستمی
تاریخ دریافت مقاله : بهار 97
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : بهار 97

چکیده
آفرینش و خلق صورخیال که محصول تأثرات روحی و مکاشفه شاعر است، جوهر مشترک اغلب آثار ارزشمند ادبی برای تسخیر ذهن، تخیل و احساسات مخاطب است و شیوه های متنوع شاعران در آفرینش تصاویر نیز، همواره مورد توجه و تأمل منتقدان و صاحبان ذوق بوده است. قالب غزل در سالهای اخیر با موضوع دفاع مقدس فرصتی برای هنرنمایی شاعران این حوزه ‌است که بررسی و درک زیباییهای آن از نظر اهل فن دور نمانده است؛ امّا این پژوهش که به شیوه تحلیلی- توصیفی انجام شده است، از دریچه دیدگاه ساختارگرایان به بررسی تصویر در شعر دفاع مقدس میپردازد. پس از بررسی و تحلیل ساختاری تصویر در غزل شاعران برجسته این حوزه چون؛ حمید سبزواری، موسوی گرمارودی، سیدحسن حسینی، پروانه نجاتی و سعید بیابانکی، با تکیه بر اصالت و اهمیت واژه ها و ارتباط آنها در متن، به درک و دریافت وجوهی از زیبایی که حاصل دقت در ساخت است، دست یافتیم؛ همچنین از نتایج این پژوهش دریافت و استخراج دو ساخت کلی برای آفرینش و چینش تصویر و سازه های آن در بافت سخن است.

کلمات کلیدی
ساختار , تصویر , غزل , دفاع مقدس

• ادبیات چیست، سارتر، ژان پل(1348). ترجمه ابوالحسن نجفی، تهران، نشر زمان.
• «اهمیت عناصر و ویژگیهای ساختاری واژه در گزینش واژگان شعر»، عمران پور، محمدرضا(1386) مجله علمی پژوهشی گوهر گویا. دوره اول، بهار، شماره 1.
• باغ دور دست، بیابانکی، سعید(1387). چاپ دوم، تهران: نشر تکا.
• بررسی سیر تکوینی شعر دفاع مقدس، اسماعیلی، رضا(1390). به کوشش محمد قاسم فروغی جهرمی، جلد اول، تهران، بنیاد حفظ ارزشهای دفاع مقدس.
• «بررسی و تحلیل انتقادی دیدگاههای ادبی رادویانی در ترجمان البلاغه». محبتی، مهدی(1384) دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره جدید، بهار و تابستان، شماره 4 .
• بلاغت تصویر، فتوحی رود معجنی،محمود(1386). چاپ اول، تهران،انتشارات سخن.
• «تحلیل ساختاری شعر سپید شاملو»، طالبیان، یحیی(1386). مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، ، تابستان، شماره 157.
• تو عاشقانه سفر کن، سبزواری، حمید(1387). تهران، نشر تکا.
• خواب¬ارغوانی، موسوی گرما¬رودی،علی(1392). شعر دفاع مقدس، چاپ سوم، تهران،انتشارات سوره مهر.
• در سایه آفتاب، پورنامداریان، تقی( 1381). چاپ اول، تهران، سخن.
• درباره شعر، لارنس، پرین(1373) ترجمه فاطمه راکعی، چاپ اول، تهران، اطلاعات.
• راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، سلدن، رام(1377. ترجمۀ عباس مخبر،چاپ دوم، تهران: طرح نو.
• ریخت¬شناسی قصه¬های پریان، پراپ، ولادیمیر(1368). ترجمه فریدون بدره¬ای، چاپ اول، تهران: توس.
• ساختار و تاویل متن، احمدی، بابک(1375). ج1. چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
• «ساختارگرایی و پساساختارگرایی»، دان، استور(1383). ترجمه ابوالفضل ساجدی، نشریه تخصصی حوزه و دانشگاه، شماره39.
• شعر و عناصر شعر ، لارنس، پرین(1379). ترجمه غلامرضا سلگی، تهران:،رهنما.
• شکستنی تر از آنم، نجاتی، پروانه(1387). گزیده اشعار، چاپ اول، تهران، نشر تکا.
• صور خیال در شعر فارسی، شفیعی کدکنی، محمد رضا(1366). چاپ سوم، تهران:،آگاه.
• طلا در مس، براهنی، رضا(1344). تهران: چاپخانه چهر.
• «عاطفه، نگرش، تصویر»، فتوحی، محمود(1383). مجله مطالعات ادبی، سال اول شماره 1.
• نظریه های نقد ادبی معاصر، علوی مقدم،مهیار(1377). چاپ اول، تهران، سمت.
• «نقد و تحلیل ساختارگرایانۀ غزل¬روایتهای عطار»، طاهری، قدرات¬الله(1382). فرهنگ، 46 و 47.
• همصدا با حلق اسماعیل، حسینی، سید حسن(1387). چاپ چهارم، تهران، انتشارات سوره مهر.